SÜNEN EBU DAVUD

Bablar  –  Konular  –  Numaralar  

ET’İME BAHSİ

<< 3848 >>

NUMARALI HADİS-İ ŞERİF:

 

حَدَّثَنَا النُّفَيْلِيُّ حَدَّثَنَا أَبُو مُعَاوِيَةَ عَنْ هِشَامِ بْنِ عُرْوَةَ عَنْ عَبْدِ الرَّحْمَنِ بْنِ سَعْدٍ عَنْ ابْنِ كَعْبِ بْنِ مَالِكٍ عَنْ أَبِيهِ أَنَّ النَّبِيَّ صَلَّى اللَّهُ عَلَيْهِ وَسَلَّمَ كَانَ يَأْكُلُ بِثَلَاثِ أَصَابِعَ وَلَا يَمْسَحُ يَدَهُ حَتَّى يَلْعَقَهَا

 

(Abdurrahman b. Kâ'b b. Mâlik'in) babasından rivayet olunduğuna göre;

 

Rasûlullah (s.a.v.), (yemeğini) üç parmakla yermiş ve yalamadıkça elini silmezmiş.

 

 

İzah:

Müslim, eşribe; Ahmed b. Hanbel, II, 7, 111, 177.

 

Bu babda geçen hadis-i şerifler yemeği üç parmakla yemenin ve yemekten sonra elleri yıkamadan veya mendile silmeden önce ele bulaşmış olan yemek kırıntılarını yalamanın Hz. Nebi'in âdet-i seniyyelerinden olduğu ifade buyurulmaktadır.

 

Hanefî ulemasından Aliyyü'l-Kârî'nin açıklamasına göre;

 

"Bir veya iki parmakla yemek kibir alâmetidir. Dört parmakla yemek ise yemeğe düşkünlük ve hırs alametidir. Şeytan yemeğini iki parmağı ile yer. Bu bakımdan Rasûl-i Zişan Efendimiz yemeklerini sürekli üç parmağıyla yer­miş. Ancak mazeret hallerinde veya üç parmağın yeterli olmadığı bazı ye­mekleri dört parmakla yemenin caiz olduğunu göstermek için dört parmakla yediği de olmuştur.

 

Bu sebeple ulema yemeği üç parmakla yemenin müstehab olduğunu, za­ruret olmadıkça dördüncü ve beşinci parmaklan kullanmaktan kaçınılması gerektiğini söylemişlerdir.[AIiyyül-Kârî, Şerhu Ayni'l-İlm ve Zeyni'l-Hilm, I, 278.]

 

Yemekten sonra parmaklan yalamak ise 3845 numaralı hadisin şerhin­de de açıkladığımız gibi, yemeğe saygı ile ilgili olduğu kadar yemeğin bere­ketinin neresinde olduğu yani yenen kısımda mı, yoksa parmaklara bulaşan kısımlarda mı olduğunun bilinememesiyle ilgilidir. Binaenaleyh yemeğin be­reketi şayet parmağa bulaşan kısımda ise onu yalamadan silen kimse bu ye­meğin feyzinden mahrum kalacaktır.

 

Meselenin ehemmiyetine binaen müslümanlar yemekten sonra parmak­larını yalamaya teşvik edilmiş ve bir hadiste; "Yemekten sonra yemek kabı­nı ve parmaklarını yalayan kimseyi Allah dünyada da âhiretle de doyurur" buyurulmuştur.[AIiyyü'I-Kârî, A.g.c, 279.]

 

Ulema bu emre uymanın müstehap olduğunu söylemiştir. Hadis-i şerif­te geçen, "yahutta yalatmadıkça" anlamındaki söz, insanın yemekten son­ra elindeki bulaşığı koyun keçi gibi bir hayvana yalattırmasının da caiz olacağına delâlet etmektedir.